Phát triển du lịch văn hóa theo hướng bền vững

(LV) - Bên cạnh những loại hình du lịch như du lịch sinh thái, du lịch khám chữa bệnh, du lịch mạo hiểm, du lịch giáo dục... gần đây du lịch văn hóa được xem là loại sản phẩm đặc thù của các nước đang phát triển, thu hút nhiều khách du lịch quốc tế. Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đã và đang nỗ lực phát triển du lịch văn hóa theo hướng bền vững

Du lịch văn hóa và những giá trị gắn với cộng đồng

Du lịch văn hóa là một trong các loại hình du lịch phong phú, đặc sắc nhất trong các loại hình du lịch hiện nay và nó đang là xu hướng của các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.

Du lịch văn hóa chủ yếu dựa vào những giá trị văn hóa truyền thống để tạo sức hút đối với khách du lịch, đặc biệt là thu hút khách du lịch nước ngoài từ khắp nơi trên thế giới. Những giá trị văn hóa truyền thống gồm: Văn hóa vật thể và phi vật thể. Trong đó, văn hóa vật thể là những giá trị vật chất như những công trình kiến trúc, các sáng tạo nghệ thuật như: Lăng tẩm, đình, chùa, đền, miếu, tháp, phù điêu, đồ dùng trong lao động và sinh hoạt... Văn hóa phi vật thể là những sản phẩm tinh thần với các hình thái cơ bản như: Văn hóa ngôn từ, nghi lễ, lễ hội, ca múa, nhạc, sân khấu, nghệ thuật tạo hình, nghệ thuật ẩm thực, y tế dân gian, phong tục, tập quán, võ thuật cổ truyền...

Trò chơi đẩy gậy.

Đối với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt nam “ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc thì nền tảng phát triển du lịch không dựa vào sự đầu tư lớn để tạo ra những điểm du lịch đắt tiền, mà chủ yếu dựa vào những giá trị văn hóa và sự đa dạng trong bản sắc dân tộc. Thực tế, du lịch văn hóa không những giúp mở rộng giá trị sản phẩm văn hóa, giúp bảo tồn, duy trì bền vững những giá trị văn hóa đang dần bị mai một bởi dòng chảy của thời gian, của người dân bản địa mà hàng năm, du lịch văn hóa còn mang về một nguồn lợi kinh tế nhất định, tạo ra giá trị cho ngành văn hóa du lịch và chủ thể văn hóa.

Du lịch văn hóa tại “Ngôi nhà chung”

Trong năm 2017, Ban Quản lý Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam phối hợp với các đơn vị, địa phương huy động 15 cộng đồng dân tộc với khoảng 1.000 nghệ nhân, già làng, trưởng bản, đồng bào dân tộc từ 29 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng miền của cả nước về Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam tham gia các sự kiện và hoạt động thường xuyên tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc anh em.

Đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, du khách không chỉ tham quan, tìm hiểu kiến trúc độc đáo của nhà ở truyền thống, vẻ đẹp nguyên gốc của chùa Khmer, tháp Chăm mà du khách có điều kiện trực tiếp giao lưu, tìm hiểu về cuộc sống và phong tục văn hoá, nghi lễ, lễ hội của đồng bào dân tộc. Du khách sẽ được tương tác và cùng trải nghiệm với cuộc sống thường nhật của đồng bào, cùng tham dự và hòa mình vào các lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian hay thưởng thức dân ca, dân vũ, chế tác nhạc cụ, đan lát, dệt vải, thưởng thức ẩm thực dân tộc, tham dự các chương trình nghệ thuật của các nhà hát…

Đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, ngoài tìm hiểu về văn hóa dân tộc, du khách còn có thể tham gia vào các trò chơi dân gian như đi cà kheo….

Để đạt được mục tiêu mà Ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đặt ra trong năm 2017, cũng như muốn du lịch văn hóa phát triển bền vững, một trong những điều cần nhất là phải giữ gìn, bảo tồn các giá trị văn hóa đặc thù của từng dân tộc, mỗi vùng, miền, bởi đó mới là căn nguyên thu hút du khách đến với “ngôi nhà chung” ngày một đông hơn. Từ đó, biến du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần hoàn thiện “bảo tàng văn hóa sống” của cộng đồng 54 dân tộc, nâng cao đời sống cho chủ thể văn hóa.

Định hướng phát triển du lịch văn hóa Khai thác có hiệu quả các giá trị các di sản văn hoá của cộng đồng 54 dân tộc nhằm phát triển những sản phẩm du lịch đặc thù có tính cạnh tranh cao, thu hút khách du lịch.

Tìm hiểu về nghề dệt thổ cẩm của đồng bào các dân tộc.

Hiện nay, một trong những hạn chế cơ bản của du lịch Việt Nam nói chung, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam nói riêng là thiếu các sản phẩm du lịch đặc thù có tính cạnh tranh cao. Vì vậy, trong giai đoạn tới, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam cần ưu tiên khắc phục hạn chế này. Bởi, đối với “ngôi nhà chung” thì bản thân các di sản văn hoá, chủ thể văn hóa là những tài nguyên du lịch có giá trị. Vấn đề là cần có chính sách hợp lý để biến những giá trị di sản văn hoá thành sản phẩm du lịch có sức cạnh tranh, thu hút khách du lịch. Sự tăng trưởng về khách du lịch đến với “Ngôi nhà chung” cũng đồng nghĩa với việc những giá trị di sản văn hóa sẽ càng được bảo tồn, phát huy và khoe sắc trong vườn hoa 54 sắc tộc.

Bên cạnh đó, chủ thể văn hóa là một phần không thể thiếu của di sản văn hóa, trong nhiều trường hợp chủ thể văn hóa chính là linh hồn, là tâm điểm của văn hóa. chính vì vậy phát triển du lịch văn hóa không thể tách rời chủ thể văn hóa, với phương châm để chủ thể văn hóa tự giới thiệu về mình. Trong trường hợp này, chủ thể văn hóa sẽ là nhân tố tích cực góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng. Đem lại giá trị kinh tế, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào.

Bên cạnh ý nghĩa trên, phát triển du lịch văn hoá gắn với chủ thể văn hóa sẽ còn khai thác được những giá trị văn hoá bản địa góp phần làm đa dạng và phong phú hơn sản phẩm du lịch điểm đến, làm tăng tính hấp dẫn của Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Tố Oanh