Nem Chợ Huyện
(LV) - Bình Định có câu ca dao “Ai về Vinh Thạnh quê em/ Ăn nem Chợ Huyện, đêm xem hát tuồng” để nói đến món Nem Chợ Huyện - đặc sản ẩm thực nổi tiếng của Bình Định trên dải đất miền Trung và quê hương của vị hậu tổ nghệ thuật Tuồng - Đào Tấn tại làng Vinh Thạnh, xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định.
Quà quê đất Võ
Nem là món ăn mà người Bình Định thường dùng trong các bữa tiệc rượu, tiệc trà cùng người thân, bạn bè. Đặc biệt dịp lễ, tết, cưới hỏi, giỗ chạp thì không thể thiếu món nem trên bàn tiệc mời khách. Những chiếc nem được gói vuông vắn, cắt tỉa trình bày đẹp nhắm cùng rượu Bàu Đá đã tạo nên hương vị đặc trưng xứ này không nơi nào có được. Nem Chợ Huyện trở thành một “thương hiệu” đặc sản ẩm thực của miền đất Võ.
Nem Chợ Huyện có vị ngon, giòn, thơm, chua, ngọt, cay rất riêng, không giống với hương vị của Nem Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh), Nem Lai Vung (Đồng Tháp), Nem An Cựu (Thừa Thiên Huế), Nem chua Thanh Hóa. Nem ở mỗi vùng miền có hương, sắc, vị, dáng khác nhau, người Bình Định vẫn luôn tự hào về món Nem Chợ Huyện. Nó là món quà quê dân dã có sức lan tỏa khắp nơi theo chân du khách mỗi khi có dịp về thăm Bình Định, món ăn thấm đẫm tình quê đối với những người con xa xứ.
Hương vị đặc trưng
Nem Chợ Huyện có hai loại nem: Nem tươi và nem chua. Nem tươi là nem nướng ăn ngay, nem chua để được lâu hơn. Nguyên liệu làm nem là khâu quan trọng để nem được ngon, giòn, thơm. Chọn thịt heo đùi nạc săn, màu đỏ tươi, lọc bỏ hết phần mỡ dính trên thịt. Sau đó cắt miếng nhỏ cho vào cối giã (giã đều tay để nem giòn, ngon) hoặc máy xay nhuyễn trộn với gia vị tiêu, tỏi, ớt, bột ngọt, đường, muối lượng vừa đủ.
Gói nem dùng lá ổi để gói bên trong, lá chuối cuốn bên ngoài. Lá ổi trước khi gói phải lau sạch bằng khăn, không rửa bằng nước vì sẽ làm mất hương vị của lá, bọc thêm túi nilông nhỏ để giữ mùi thơm của nem. Lá chuối tươi cuốn bên ngoài vừa giữ độ ẩm làm cho nem mau chua, vừa tạo thẩm mỹ cho nem. Nem sau khi gói xong để ba ngày mới đem ra dùng.
Vào những ngày lễ, tết tại Chợ Huyện ở xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước các cơ sở làm nem gia truyền nổi tiếng như: Bảy Liêm, Bốn Lai, Bốn Tạo, Tám Đậu luôn tất bật làm nem theo đơn đặt hàng của khách thập phương. Bà Đào Thị Tuyền (66 tuổi) chủ Cơ sở nem chả Bảy Liêm cho biết: Ngày bình thường bà làm nem chiếc 1.000 cái/ngày, ngày lễ, tết làm tăng gấp nhiều lần, nem cây gần cả trăm cây mỗi ngày. Khách hàng từ Bắc vô Nam lên tận Tây Nguyên.
Nem chua dùng với nước chấm xì dầu hoặc nước mắm nhĩ Gò Bồi pha với tương ớt thêm mấy tép tỏi bóc vỏ, ớt xanh ăn kèm cùng ly rượu Bàu Đá trên tay: “Rượu ngon Bàu Đá mê ly/ Gặp nem chợ Huyện bỏ đi sao đành” là một món ăn khai vị không thể thiếu trong mỗi gia đình người dân Bình Định để tiếp đãi người thân, bạn bè.
Mỹ Bình