Canh cá khoai xứ Quảng

(LV) - Cá khoai có nhiều ở vùng biển nước ta, tuy nhiên mỗi nơi có cách chế biến cá khoai khác nhau, hãy cùng trải nghiệm canh cá khoai ở vùng biển Quảng Nam - Đà Nẵng.

 >>> Bánh cuốn trứng – đặc sản xứ Lạng

Cá khoai là một loài cá có thân mềm, sống ở những vùng biển nông và gần bờ, được ngư dân đánh bắt từ mùa xuân đến đầu hạ, cá khoai bơi từng đàn vào vùng biển Quảng Nam - Đà Nẵng. Cá khoai màu trắng, con lớn nhất khoảng 2 ngón tay, thân tròn, thịt trắng, mềm và nhão nên có nơi còn gọi là cá cháo.

Lão ngư Trần Văn Mến (68 tuổi, trú tại P. Thọ Quang, Q. Sơn Trà, TP. Đà Nẵng) cho hay, loài cá khoai vừa mềm, vừa nhão, không ướp muối được. Ngày trước, mỗi lần bắt được cá khoai, ngư dân phải lật đật chạy đi bán cho kịp. Gánh cả thúng cá khoai đi bán, bán không được thì lại phải đổi lấy khoai lang.

Cái tên cá khoai chắc hẳn xuất phát từ đó. Còn giờ, ngư dân có thiết bị đánh bắt, bảo quản hiện đại hơn. Cái gì chứ tủ đông, đá lạnh ướp cá cứ gọi là vô tư. Đừng nói về đất liền, mà Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, con cá khoai muốn đi đâu chả được. Bởi vậy, giá cá khoai bây giờ cao chót vót. Đánh bắt bao nhiêu cũng bán hết sạch, không phải bán đổ, bán tháo hoặc nấu cho heo ăn như xưa. Thời bao cấp cá khoai rất rẻ. Hiện nay, cá khoai ở chợ Đống Đa (Đà Nẵng) bán với giá trên 150.000 đồng/kg.

Cá khoai nấu canh rất ngon, có thể nấu với lá rau chua, rau cải, rau tàn ô, cà chua, thơm (dứa), khế... Cách nấu như sau: Cá khoai rửa sạch, mổ bụng lấy hết phần bên trong rồi rửa sạch lại để ráo và tẩm ướp gia vị gồm nước mắm ngon, tiêu bột, bột ngọt và các loại gia vị như nghệ, riềng, sả, hành tỏi, ớt băm nhỏ cho thấm rồi cho vào nồi luộc cho đến khi nước vừa sôi thì vớt bọt và cho các loại rau, trái như cà chua, thơm… vào, nêm nếm cho vừa ăn và gia thêm các loài rau gia vị như: ngổ điếc, ngò tàu, ớt xiêm giã dập, tiêu bột...

Cá khoai nấu canh rất mau chín, vì vậy phải tỉ mỉ canh chừng cá vừa chín tới là được. Nước canh cá khoai rất ngọt, vị thanh rất đặc trưng. Canh cá khoai không những bổ dưỡng mà còn giúp làm mát cơ thể trong những ngày oi bức đầu hè.

Ngư dân xứ biển ở quê tôi có tập quán kho cá khoai với ngọn xương rồng (sống vùng biển trên đất cát). Xương rồng non cắt bỏ hết gai, tước vỏ, xắt mỏng rồi ngâm nước muối sau đó vắt khô.

Cá khoai ướp gia vị thật thấm rồi cho lên bếp đổ ngập nước kho riu riu cho đến khi thịt cá chín thì cho xương rồng non vào... Lúc này, ăn xương rồng có vị thơm ngon hơn cá.

Ở xứ Quảng, cá khoai được ưa hơn cả là nấu canh với rau tần ô. Thịt cá trắng, mềm, vị ngọt vừa phải, quyện với rau tần.

Được ăn cơm sốt dẻo với canh cá khoai nóng, rau sống thì quá tuyệt vời bởi vì bát canh cá khoai ngọt thanh mang hương vị đậm đà của biển khơi. Ngoài ra, cá khoai ăn rất lành tính, giải nhiệt, giải cảm, nhuận thường và mau tiêu nên người ốm ăn rất tốt. Đặc biệt, xương cá khoai rất mềm, người già và trẻ con đều ăn được.

Nhìn bát canh cá khoai nóng hổi với màu đỏ của cà chua, màu xanh của hành lá, màu trắng của cá trông rất bắt mắt. Lại thêm, cái nhão nhão là lạ rất ngọt của cá, cái chua vừa của cà chua, cái thơm nồng của ớt và rau thơm, ăn rất thú vị nên giờ đây nói đến canh cá khoai là nhớ đến hương vị ngọt ngào của bát canh cá khoai.

Tiên Sa