Giàn mướp hương
Hoàng Huyền
Từ khi biết giúp mẹ làm việc nhà, tôi rất thích cùng mẹ chăm sóc mảnh vườn nhỏ - nơi mẹ tôi trồng nhiều loại rau bên cạnh ao sau nhà. Trong khoảng vườn, tôi nhớ, mẹ tôi luôn dành một khoảng đất nho nhỏ sát cạnh bờ ao để bắc giàn trồng mướp. Năm nào mẹ cũng trồng mướp. Ký ức trong tôi về mảnh vườn của mẹ có một khoảng không gian đầy ắp những điều đáng yêu nhất về giàn mướp, nó gom góp trong đó cả tình cảm của bố, của mẹ và của đứa con bé bỏng là tôi cùng góp sức vun trồng, chăm sóc.
Mẹ thích trồng mướp hương. Mướp hương trái nhỏ nhưng thơm ngọt và dễ trồng, chẳng mất nhiều công sức chăm bón như nhiều loài cây quả khác.
“Trời nắng tốt dưa, trời mưa tốt mướp”. Tôi thường nghe mẹ nói vậy.
Còn nhớ mỗi năm cứ gần vào dịp hè, mẹ tôi lại lấy những hạt mướp già để từ năm trước để bố gieo. Tôi cứ thắc mắc: Tại sao mẹ không gieo mà cứ phải là bố gieo hạt. Mẹ cười và bảo rằng bố tôi mát tay, để bố gieo hạt, lớn lên cây sẽ cho nhiều quả. Mẹ mà gieo thì có khi cây tốt lá mà lại ít quả. Tôi thường lon ton theo bố chặt những cành tre nhỏ rào xung quanh phần đất vừa gieo hạt để gà khỏi bới hạt, tưới nước và hồi hộp chờ đón cây nảy mầm.
Mướp nảy mầm, rồi vươn lên thành cây. Những cái tua như những cái râu dài leo bám chắc vào những cành rào ngay cạnh gốc mà bố tôi và tôi đã rào xung quanh. Để cho mướp có khoảng không gian thật rộng mà nảy nở, phát triển, đơm hoa kết quả, bố tôi bắc giàn mướp rất cẩn thận, cắm cọc, rồi gác ngang, gác dọc, đan chéo thân gỗ, thân tre vào nhau làm thành giàn xuống hết cả một góc bờ ao. Tôi nhận phần tưới cây, chăm sóc cây hàng ngày và thích thú với cảm giác nhìn thấy cây mỗi ngày một lớn.
Chẳng bao lâu, mướp phủ kín giàn, lan xuống cả dưới ao. Tôi thích lắm, nhất là lúc giàn mướp bắt đầu trổ hoa. Khi giàn mướp chúm chím những quả nho nhỏ đầu tiên, mẹ lúc nào cũng nhắc nhở tôi kiêng chỉ tay vào quả vì làm như thế quả mướp sẽ bị thui chột, không lớn được. Tôi vâng dạ mà cũng chẳng hiểu vì sao nhưng vẫn thích lén mẹ chạy ra vườn, chui dưới giàn mướp xoè bàn tay một cách thích thú ra đo độ dài từng quả mướp... Tôi vẫn nhớ cái cảm giác nham nhám khó tả của mớ lông măng mịn màng trên những quả mướp bé nhỏ như những ngón tay… Chao ơi sao mà thích thế! Rồi tôi hồn nhiên đếm, cần mẫn vạch cả lá ra để tìm và đếm xem cả giàn có bao nhiêu quả mướp to nhỏ, thậm chí đếm xem có bao nhiêu cuống hoa được khai nhụy thành quả…
Tôi nhớ mãi giàn mướp lá xanh rì, quả lòng thòng chen chúc nhau dưới giàn, hoa nở bung ra trổ một màu vàng rộm, lung linh trong nắng sớm, thoắt ẩn thoắt hiện đôi cánh bướm nhiều màu sắc, hoặc những chú ong đi tìm mật, hoặc đôi cánh chuồn chuồn đậu trên cánh hoa, đậu trên giàn soi bóng mình dưới ao... Thật êm đềm, bình dị. Khi bất chợt một cơn mưa rào ngày hè kéo về, ào xuống, phá tan bầu không khí êm đềm đó, tưới lên giàn mướp một màn nước trong lành, mát ngọt, làm cho cả giàn mướp như được tăng thêm dinh dưỡng tiếp tục khai nhụy nở hoa. Sắc của hoa, hương của mướp như được tô đậm hơn, đầy sức sống hơn trong không gian mát mẻ...
Giàn mướp hương nhà tôi năm nào cũng sai trĩu quả, nhiều ăn không xuể. Mẹ tôi cắt bớt đem biếu bà con lối xóm, thậm chí còn cắt đem ra chợ bán. Cuối mùa, bao giờ mẹ cũng chọn một vài quả to nhất, tốt nhất để già, lấy hạt giống cho mùa sau.
Tôi yêu giàn mướp sai trĩu quả của mẹ. Tôi thích món canh cua đồng mẹ nấu với rau đay, rau mồng tơi và mướp. Hương thơm mát của vị mướp trong mỗi bát canh mẹ nấu luôn khiến tôi nhớ mỗi lần đi xa... Nỗi nhớ cứ đong đầy theo tháng năm như ướp thêm mật ngọt vào tuổi thơ tôi, nuôi miền ký ức trong tôi chảy mãi, lớn mãi.
Thời gian qua đi nhưng ký ức trong tôi dù ở bất cứ nơi đâu vẫn vẹn nguyên nỗi khao khát được nhiều ngày về với gia đình, về bên mẹ nấu nồi canh cua đồng với mướp hương để thêm cảm nhận tình yêu thương, tấm lòng rộng mở của quê hương luôn đón đợi người con đi xa trở về.
Tôi yêu những gì giản dị nhất gắn bó với tuổi thơ của mình. Đầu hè năm nay, mẹ và bố tôi vẫn trồng một giàn mướp và tôi sẽ vẫn lại về…