Văn hóa café Hà Nội

(LV) - Chỉ là nhâm nhi tách café, nhưng ở Hà Nội việc thưởng thức café vẫn mang một nét rất riêng với không gian thật sâu lắng, trầm mặc đầy chất chiêm nghiệm. Vị đắng, đậm, màu nâu đầm ấm của đất, mùi hương của khí trời Cao Nguyên hòa quyện với một không gian trầm mặc luôn khiến người ta ngây ngất.

Hương vị đặc trưng riêng

Quán café Đinh.

Người Hà Nội không chỉ coi café là thức uống có tác dụng chống buồn ngủ, tạo cảm giác sảng khoái, giúp nâng cao tinh thần và hiệu quả công việc, mà còn chứa đựng cả sự tinh tế rất đặc trưng của văn hóa Hà Nội.

Nếu như người Ý với cách pha chế cầu kỳ, công phu để tạo ra ly café Capuchino theo đúng nghĩa là “nghề chơi cũng lắm công phu” thì café Hà Nội lại thật đặc biệt ở cách tẩm ướp và rang xay. Ở mỗi bước tạo ra một ly café ngon đều quan trọng. Nếu như xay quá mịn thì café sẽ bị khê và trở nên đắng ngắt, nếu xay thô quá thì vị sẽ nhạt và không có mùi thơm. Cũng có nơi người ta nhúng thêm một chút sái thuốc phiện vào hạt café để rang xay làm dậy mùi thơm và khi uống có vị đậm đà hơn. Tiếng lao xao của hạt café rang trên lửa, vị thơm đặc quyện của cách rang xay truyền thống tạo nên ly café sóng sánh dậy lên mùi hương của đất trời cao nguyên, của bông hoa café trắng muốt. Như thế gọi là nghệ thuật cũng thật thoả đáng.

Gu thưởng thức của người Hà Nội thường là đậm, đắng, tùy mỗi loại café mà đem lại cho người ta cái cảm nhận về vị đắng, vị chua, vị béo và mùi hương khác nhau. Một ly café ngon là ly café phải đậm đà hương vị tự nhiên, có độ chua thanh, tươi và đặc biệt phải tỏa hương đầy quyến rũ.

Café phin là thứ được coi là ưa thích nhất trong cách uống truyền thống của người Hà Nội. Cảm giác ngồi chờ đợi từng giọt, từng giọt café rơi thật thú vị, càng thú vị hơn khi được nhâm nhi thành quả của nó. Một tách café đen nóng hay nâu, độ đậm, ngọt tùy theo sở thích từng người cũng dễ làm người ta say mê đến mức trở thành thói quen không thể nào quên. Nếu café Sài Gòn có vẻ như là thức uống đại trà, mang nhiều tính giải khát, được pha loãng, bỏ nhiều đường, đánh sủi bọt hay uống với nhiều đá thì ở Hà Nội, mỗi quán café nổi tiếng thường nhập café nguyên hạt, tự chế biến, kèm theo đó là cách thức pha chế và thủ thuật riêng để tạo nên những hương vị đặc trưng của riêng mình.

Không gian văn hóa café Hà Nội

Những người lớn tuổi hay dân nghiền café, sành điệu trong cách uống café không ai có thể quên được lời xưng tụng dành riêng cho café Hà Nội vào những năm của thập niên 70 - 80, đó là: “Nhân, Lâm, Năng, Giảng”.

Café Giảng gần một thế kỷ nay vẫn hấp dẫn bởi món café trứng độc đáo có một không hai. Café Nhân mặc dù giờ đây không còn không khí cổ kính của ngày xưa mà mang phong cách hiện đại nhưng hương vị café thì vẫn rất ngon, rất riêng. Café Năng ở ngay đầu ngõ nhỏ thuộc phố Hàng Bạc. Quán rất nhỏ, chỉ dăm bộ bàn ghế, với hương vị café đặc trưng và một không gian không thể lẫn vào đâu: tường vôi bàng bạc, những chiến ghế đẩu xinh xắn, nhạt nhòa trong ánh sáng mờ mờ và sự tĩnh lặng càng làm nổi chất tinh túy của café.

Như một góc hồn Hà Nội còn sót lại, café Lâm (phố Nguyễn Hữu Huân) trầm mặc như những bức tranh Phố Phái, nó thật xa xăm và đầy chiêm nghiệm. Café Phố Cổ ở Hàng Hành, ẩn mình như một ốc đảo thanh bình giữa phố tơ lụa tấp nập (phố Hàng Gai). Quán chỉ dành cho khách quen, những người ưa tĩnh lặng và hoài cổ. Trong không gian tĩnh mịch với nhà cổ, hoành phi, câu đối, sân vườn, khóm trúc, vài con gà tre quanh quẩn mổ rêu nơi góc sân, bên hòn non bộ khiến người ta có cảm giác thời gian như ngưng đọng.

Không gian café Hà Nội giờ đây đã có nhiều thay đổi. Café vỉa hè với những con phố có phong cảnh nên thơ, lãng mạn, không khí thoáng đãng của những hồ nước tự nhiên như hồ Trúc Bạch, hồ Tây, hồ Thiền Quang, hồ Đắc Di, Triệu Việt Vương... Café wifi, café Rock, café sách… là những tụ điểm dường như dành riêng cho giới trẻ. Café trong các cao ốc sang trọng là điểm hẹn của giới doanh nhân như Lakeviewsky lounge trên tầng 18 của khách sạn Deawoo, Summit Lounge tầng 20 khách sạn Sofitel Plaza, Citiview trên nóc tòa nhà Hàm Cá Mập... ở đây có thể vừa thưởng thức café vừa ngắm toàn cảnh thành phố nhộn nhịp vào ban ngày, rực rỡ vào ban đêm.

Trong sự phát triển và giao thoa văn hóa hiện nay, những quán café cổ tồn tại cả gần thế kỷ cùng với những kiểu café vỉa hè, sân vườn, Rock, Wifi… đầy lãng mạn hay sôi động đang làm sinh động, phong phú thêm không gian văn hóa café Hà Nội.

Văn hóa café là dạng văn hóa trẻ đang phát triển và đầy sức sống. Theo những người lớn tuổi và hoài cổ vẫn luôn lo lắng, tiếc nuối khi những giá trị văn hóa tinh thần trong văn hóa ẩm thực đang ngày càng bị lấn lướt bởi giới trẻ ngày càng ưa thích các sản phẩm tiện ích, mang nặng tính công nghiệp. Liệu mai này có còn những quán café nhỏ, sự nhâm nhi chậm rãi bên những giọt café tý tách rơi?.

Nguyễn Đức