06:12 | 05/10/2014

Sông vẫn chảy trong tôi

(LV) - Người ta thường ví cuộc đời của mỗi người như một dòng sông, thăng trầm trôi qua biết bao bến bờ thân quen và xa lạ. Những ai đã sinh ra và lớn lên ở miền Trung và trên miền đất Quảng Nam dọc theo sông Thu Bồn, đều có nhiều ký ức miên miết thẳm sâu với bao dấu ấn về những thăng trầm lịch sử gắn với dòng sông này.

Dòng sông gắn với những kỷ niệm tuổi thơ

Nhà tôi ở bên Thu Bồn, sông bao bọc quanh làng và đã ôm ấp lấy tôi cả một thời thơ ấu đến tuổi trưởng thành, khi phải xa sông để tìm cuộc sống mới, dòng sông vẫn êm ả chảy trong tôi.

Theo dòng Thu Bồn, từ biển, thuyền bè chở cá, tôm lên nguồn; từ nguồn, chở sản vật của núi rừng xuống hạ lưu. Những đêm trăng sáng, dòng sông lấp lánh ánh trăng. Những chiếc ghe thả lưới trên sông. Tiếng gõ vào mạn thuyền. Tiếng vặn mình kĩu kịt các lũy tre tạo nên một bản nhạc tình quê với âm điệu dặt dìu. Xa xa, những chùm sáng nho nhỏ như hoa đăng bềnh bồng trôi, phát ra từ các chòi rớ, các ghe đánh cá, các ghe soi đêm… Đâu đó tiếng khua đều của nhịp chèo vọng theo câu hò xứ Quảng.

Dòng sông Thu Bồn vẫn thấp thoáng khi nhìn qua bờ tre trước nhà ông bà nội ở bên này sông và ở bên kia là nhà ông bà ngoại tôi. Cuộc tình đầy duyên nợ của ba má tôi được dòng sông như dải lụa đào kết nối tơ duyên. Tôi sinh ra ở bờ Bắc và lớn lên ở bờ Nam. Từ khi nằm trong bụng má cho đến khi trưởng thành, tôi đã cùng má ngược xuôi trên dòng sông để kiếm sống.

Khi màn đêm bao phủ bầu trời, tôi đã cùng ba đi soi đêm trên các triền sông quanh làng Cẩm Nam, qua Cẩm Kim, xuống Cẩm Thanh, qua Bàn Thạch... Hình ảnh đẹp nhất, ấn tượng nhất mà tôi cảm nhận được là khi Hội An đã lên đèn. Phố cổ như ẩn, như hiện, lung linh qua mặt nước dòng sông. Tôi đã uống nước sông, tắm nước sông và lớn lên từ những sản vật (hến, cá, tôm…) của dòng sông nước lợ.

Dòng sông như người mẹ hiền đã hiến dâng phù sa nuôi dưỡng bao làng mạc, bao cánh đồng suốt chặng đường sông đi qua để có trái ngon, quả ngọt và những mùa vàng bội thu. Dòng sông len lỏi vào từng thớ thịt, từng giọt máu để nuôi tôi khôn lớn. Khoảng không gian tuổi thơ tôi bên dòng nước ấy vẫn được giữ gìn trang trọng, một cõi riêng trong lòng.

Dòng sông mang hai di sản thế giới, Khu đền tháp Mỹ Sơn và Đô thị cổ Hội An, chứa nhiều truyền thuyết, trong đó có truyền thuyết sự tích về “Bà Thu Bồn”. Lễ hội Bà là một lễ hội lớn của cư dân ven sông Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam. Hàng năm, đi trẩy hội không chỉ người trong nước mà còn có cả du khách nước ngoài. Đây là dịp để người dân tỏ lòng thành kính biết ơn sự che chở của bà cho dân làng sống trên bờ, trên sông nước được bình an, ấm no, cho mọi người, mọi dân tộc. Lễ hội mang màu sắc tín ngưỡng dân gian có từ bao đời, thể hiện tinh thần đoàn kết các dân tộc Chăm, Cơ Tu, Kinh…

Ký ức về trận lụt năm Giáp Thìn - 1964

Tuy nhiên, không phải lúc nào dòng sông Thu Bồn cũng chảy hiền hòa, có lúc dòng sông giận dữ tạo thành những trận lụt cuốn trôi biết bao làng mạc ven bờ từ thượng nguồn đến hạ nguồn.

Hôm ấy, nước lên rất nhanh, ban tối nước mới vào nhà, đến nửa đêm nước đã lên đến mặt bàn. Nhìn ra ngoài trời, ban ngày mà như chập choạng tối, mưa gió tơi bời, nước từ thượng nguồn đổ về cuồn cuộn chảy, nghe tiếng gầm thét của một loài thú dữ ở ngoài sông, nhìn thấy rõ những mái nhà, những con bò, con trâu, con heo, có lúc thấy cả người ngồi trên nóc nhà… trôi bềnh bồng theo dòng nước. Trong nhà, lúc ban đầu ba tôi lấy bàn kê giường lên và theo cột nhà, nước cứ leo dần lên… Nước leo lên mặt bàn, tiếp tục dời lên kèo nhà, nước lên ngập cửa ra vào, cả nhà bị nước nhốt lại, cuối cùng đành phải dỡ khu đĩ (góc mái hai bên mái nhà có hai mái) chui ra ngoài, may mà ở quê mỗi nhà đều sắm sẵn một chiếc ghe để dùng khi mùa lũ đến.

Ngày đó, phương tiện dự báo thời tiết chỉ là “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa/ Bay cao thì nắng bay vừa thì râm”. Người già ở vùng lũ truyền lại cho con cháu nhìn vào cách làm tổ của con ong vò vẽ để đoán biết năm nay bão to hay nhỏ. Nếu ong làm tổ trên cao thì không có bão lớn, ngược lại, ong vò vẽ cứ chui trong đụn mối mà xây tổ thì thể nào cũng có bão to; nhìn đám cá hột bí hột bầu mà đớp mồi như sao, gọi là “cá đớp sao” thì chắc chắn năm đó sẽ có lụt to.

Miền Trung nói chung và vùng đất Quảng Nam nói riêng luôn đối diện với những cơn bão, trận lụt hằng năm, nó như một phần tất yếu trong đời sống. Dòng sông vẫn đón nhận, tích chứa và lan tỏa không ngơi. Như nhà thơ Thu Bồn đã từng thảng thốt: “Hỡi con ngựa chiến tuôn về biển/ Bất kham dừng lại hóa phù sa”, như một Bùi Giáng luôn bị ám ảnh bởi dòng sông quê khi rời xa chốn quê nhà: “Thu nay nằm nhớ Thu Bồn/ Con sông xứ Quảng linh hồn quê hương”.

Và tôi, vẫn đang ngụp lặn trên dòng sông tuổi thơ của mình. Sông vẫn chảy trong tôi!

Huỳnh Viết Tư

Ý kiến bạn đọc
Họ và tên  
Email    
Tiêu đề  


Captcha
Mã xác nhận  
Phản hồi  
 Off  Telex  VNI  VIQR
Tài liệu đính kèm: (.gif, .jpg, .png, .jpeg, .doc, .docx, .xls, .xlsx, .zip, .rar)
 
Văn hóa cần được đầu tư xứng tầm để phát triển/ Làng và những sắc hoa
Quan hệ dân tộc và đoàn kết các dân tộc thiểu số ở Việt Nam/ Tôn vinh tinh thần đại đoàn kết dân tộc
Hà Nội linh thiêng và hào hoa qua các ca khúc/ " Giai điệu núi rừng" tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Tết Độc lập nhớ về Hồ Chí Minh - Nhà văn hóa kiệt xuất của nhân loại
Loading
Langvietonline.vn
1 2 3 4 5
Review This Site