08:09 | 26/02/2015

Biến cây dại thành hàng xuất khẩu

(LV) - Cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 40km về phía Nam, làng Lưu Thượng, xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên, được coi là nơi đầu tiên xuất hiện nghề đan cỏ tế. Từ một loại cây mọc hoang dại trên rừng, người dân Phú Túc đã làm ra những sảnphẩm như lẵng đựng hoa quả, khay, hộp đựng quần áo mang tính nghệ thuật cao.

Lịch sử hình thành làng nghề

Phú Túc vốn là một làng nghề cổ có lịch sử hơn 400 năm. Tương truyền rằng, những năm đầu thế kỷ XVII, làng có tên là Gầu Tế, dân cư thưa thớt, đất đai hoang hóa mọc đầy cỏ dại. Có bà Nguyễn Thảo Lâm đến Phú Túc lập nghiệp và đã phát hiện ra loại cỏ tế tên gọi khác là cây guột có thể đan lát thành các vật dụng dùng trong gia đình. Bà đã truyền nghề cho dân trong vùng, cứ thế đời này qua đời khác những người dân Phú Túc tiếp nối và phát triển nghề đan cỏ tế cho đến ngày hôm nay. Giờ đây tại đình làng Phú Túc thờ bà Nguyễn Thảo Lâm là tổ nghề của làng và thờ phụng bà tại đình làng để quanh năm hương khói.

Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ cỏ tế được đem ra phơi từ 2 đến 3 nắng to, đảm bảo độ bền của sản phẩm
Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ cỏ tế được đem ra phơi từ 2 đến 3 nắng to, đảm bảo độ bền của sản phẩm.

Các nghệ nhân làng Lưu Thượng cho biết cây cỏ tế thuộc họ dương xỉ, thường mọc hoang ở các khu rừng miền núi phía Bắc và một số tỉnh miền Trung từ Quảng Bình trở ra. Cây cỏ tế có độ dai và bền rất cao ví như lớp mái nhà có sức chịu lực chả kém gì bê tông. Hơn nữa, cỏ tế rất mềm mại, dẻo dai nên dễ cho việc tạo dáng.

Ban đầu, người dân làm nghề chẻ cỏ tế ở Phú Túc chỉ sản xuất để phục vụ cho các địa phương và một số huyện lân cận, phục vụ cho nghề đan cỏ tế và làm nguyên liệu cho một số mặt hàng như nón, các loại rổ, rá, giỏ đựng cua, cá. Nhưng khi nhu cầu ngày càng lớn và tiếng thơm về những sản phẩm ngày một lan xa thì nhiều hộ gia đình trong xã đã đẩy mạnh sản xuất và đưa ra nhiều hơn những mặt hàng với mẫu mã đẹp và sáng tạo.

Bằng bàn tay tài hoa và khéo léo của người dân nơi đây cây cỏ tế đã trở thành những sản phẩm mang tính nghệ thuật cao, chinh phục được bao khách hàng trong nước và quốc tế. Những sản phẩm như lẵng đựng hoa quả, khay, hộp đựng quần áo, tráp đựng son phấn, hàng lưu niệm, con giống… thực sự đã làm bao du khách phải ngỡ ngàng. Có một cái gì đó thật bình dị, dân dã mà vẫn rất hiện đại toát lên từ chính những cây cỏ hoang dại ấy.

1. Từ một sợi cỏ tế người thợ tách ra làm 2 - 3 loại sợi khác nhau để dùng vào từng sản phẩm khác nhau
Từ một sợi cỏ tế người thợ tách ra làm 2 - 3 loại sợi khác nhau để dùng vào từng sản phẩm khác nhau.

Nghề đan cỏ tế Phú Túc cũng như các làng nghề truyền thống khác ở Việt Nam, trải qua biết bao thăng trầm và cho đến ngày hôm nay, khi thị trường Việt Nam được mở cửa và nhiều doanh nghiệp, khách nước ngoài biết đến các sản phẩm của làng nghề Phú Túc. Và từ đó, nghề đan cỏ tế đã lan rộng ra cả xã, khiến cho Phú Túc có cơ hội phát triển ngày càng giàu đẹp, văn minh, đúng như cái tên gọi của nó (Phú Túc là giàu có văn minh).

Quy trình sản xuất công phu

Sản phẩm giá trị của làng hiện giờ là các sản phẩm từ cỏ tế bởi bí quyết sơ chế nguyên liệu từ bao đời nay. Các loại cỏ tế sau khi mua về sẽ được phân loại rồi phải phơi ít nhất 3 nắng to liên tục mới đạt chất lượng cả về độ bền và màu sắc. Tiếp theo, người thợ để nguyên hoặc chẻ cây cỏ tế ra làm 2, 3 hay 4 phần tùy thuộc vào việc dùng để sản xuất loại hàng hóa nào. Sau đó, cỏ tế được dùng để đan và tạo hình cho sản phẩm. Các loại cỏ tế được đan phải có cùng màu sắc, độ dẻo dai để tạo sự đồng đều. Sản phẩm sau khi tạo hình được hun qua diêm sinh, rồi nhúng qua dầu keo để màu sắc được bền và tươi tắn hơn. Nhúng dầu keo xong, người thợ sẽ phơi hoặc sấy khô sản phẩm rồi tiếp tục nhúng dầu lần thứ 2 hoặc lần thứ 3 tùy theo yêu cầu đối với từng loại sản phẩm.

Người dân Phú Túc còn sử dụng nhiều nguyên liệu phụ khác như sợi cói, mây, tre giang, bèo tây, dây rừng…
Người dân Phú Túc còn sử dụng nhiều nguyên liệu phụ khác như sợi cói, mây, tre giang, bèo tây, dây rừng…

Người dân Phú Túc không chỉ sử dụng nguyên liệu truyền thống là cỏ tế mà bằng sự tìm tòi, sáng tạo, cũng như để giảm giá thành sản phẩm người thợ còn kết hợp cỏ tế với các nguyên liệu khác như cói, bẹ ngô, mây, tre, bèo tây (lục bình), bẹ chuối, cỏ lăn…

Với ưu điểm nguyên liệu sản xuất là tự nhiên, mẫu mã đa dạng, chất lượng tốt, bền, đẹp và giá thành rẻ, các sản phẩm cỏ tế ở Phú Túc không những được ưa chuộng ở thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu đến 20 quốc gia trên thế giới như: Trung Quốc, Nhật Bản, Ðài Loan, Ấn Ðộ, các nước Trung Ðông…Những tên tuổi doanh nghiệp như Phú Ngọc, Phú Tuấn, Hiền Lương, Hồng Kỳ, Thành Công… đã vang tiếng khắp nơi và trở thành những đại lý phân phối lớn, góp phần quảng bá sản phẩm làng nghề cũng như mang lại việc làm và thu nhập cho hàng nghìn hộ dân trong vùng.

Văn Ngọc

Ý kiến bạn đọc
Họ và tên  
Email    
Tiêu đề  


Captcha
Mã xác nhận  
Phản hồi  
 Off  Telex  VNI  VIQR
Tài liệu đính kèm: (.gif, .jpg, .png, .jpeg, .doc, .docx, .xls, .xlsx, .zip, .rar)
 
Văn hóa cần được đầu tư xứng tầm để phát triển/ Làng và những sắc hoa
Quan hệ dân tộc và đoàn kết các dân tộc thiểu số ở Việt Nam/ Tôn vinh tinh thần đại đoàn kết dân tộc
Hà Nội linh thiêng và hào hoa qua các ca khúc/ " Giai điệu núi rừng" tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Tết Độc lập nhớ về Hồ Chí Minh - Nhà văn hóa kiệt xuất của nhân loại
Loading
Langvietonline.vn
1 2 3 4 5
Review This Site