Xuân sang vãn cảnh chùa Nôm

(LV) - Chùa Nôm (xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) là một công trình kiến trúc cổ đặc sắc, với cầu đá, bến nước, sân đình rất gần gũi, hài hoà với thiên nhiên, của một vùng quê còn lưu giữ được nhiều nét văn hoá thuần Việt.

>>> Tô điểm cho không gian nhà ngày Tết

Kiến trúc tiêu biểu của văn hoá vùng đồng bằng Bắc Bộ

Chùa Nôm được xây dựng từ năm nào không ai rõ, duy có hai tấm bia lớn đặt sau hậu cung ghi lại những tư liệu quý: Thời Hậu Lê, đời Chính Hòa, năm Canh Thân (1680) sau khi lên ngôi, nhà vua đã cho xây dựng lại chùa này. Trải qua bao biến cố, chùa được trùng tu nhiều lần và trở thành ngôi chùa khang trang như ngày nay.

Chuông và trống của chùa đều được xây gác che riêng, đặt ở hai bên sảnh chùa có hồ nước bao quanh, tạo nên không gian thơ mộng.

Chùa Nôm có tên tự là “Linh thông cổ tự”. Theo truyền thuyết, xưa kia chùa Nôm nằm giữa một rừng thông cổ thụ, trên có một cái am nhỏ. Ngôi chùa cổ nằm ẩn mình dưới những tán cây cổ thụ lớn. Theo những người dân nơi đây, kiến trúc chùa được thiết kế theo kiểu chữ Đinh, có nghĩa là bề thế kiên định. Chùa nằm trong quần thể di tích lịch sử có từ những ngày đầu tiên thành lập làng Nôm. Để đi đến chùa Nôm, du khách phải đi qua 1 cây cầu đá, phía dưới là dòng sông Nguyệt Đức vô cùng trong xanh và thơ mộng. Từ cầu đi xuống một đoạn, du khách sẽ nhìn thấy cổng Tam quan của chùa.

Lầu Quan Âm nằm ở giữa hồ nước như một đài sen nguy nga .

Cổng Tam quan của chùa được làm bằng gỗ màu nâu, phần mái được lợp bằng mái ngói đỏ vảy cá tạo cảm giác cổ kính. Không chỉ có vậy, 2 bên cổng Tam quan của chùa được những cây cổ thụ tỏa bóng mát xuống lại càng tạo nên vẻ đẹp trầm mặc cho chùa. Liền bên cổng vào, tháp chuông và lầu trống cao, uy nghi với đường nét truyền thống soi bóng bên hồ nước rộng. Ngôi chùa chính nằm ẩn mình dưới những bóng cổ thụ, tạo không gian tĩnh mịch, trang nghiêm. Phía bên trái chùa còn một hồ nước, nơi có lầu Quan Âm dáng như một đài sen cao. Một cây cầu đá hình cánh cung nối lầu Quan Âm với sân chùa rộng. Hai Cửu phẩm liên hoa bằng đồng, chạm khắc khá tinh vi ở hai bên cầu tạo nên đường nét kiến trúc hài hoà. Liền bên sân và khu chùa cổ là khu vườn tháp đá ong vàng óng, vẫn nguyên vẹn sau nhiều năm tháng. Trong vườn chùa, hàng trăm cây hoa mẫu đơn, hoa hồng, hoa đại… đang đến độ ra hoa, tạo nên một bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, đầy thơ mộng nhưng vẫn giữ nét cổ kính.

Vẻ đẹp những pho tượng phật bằng đất cổ

Có thể nói vẻ đẹp của chùa Nôm không chỉ nằm ở vẻ đẹp, phong cảnh của chùa mà còn bởi vẻ đẹp của hơn 100 pho tượng Phật cổ. Hơn 100 pho tượng Phật này đều được làm hoàn toàn bằng đất. Nhiều người dân nơi đây nói rằng, những pho tượng phật này có niên đại hàng trăm tuổi, cũng có những người khẳng định rằng các pho tượng này có hàng ngàn năm tuổi rồi.

Chính giữa lầu trên gác mái đặt một chiếc khánh đồng.

Những pho tượng phật dù được làm bằng đất nung, nhưng có một điều lạ trải qua năm tháng không hề bị hỏng. Theo như lịch sử ghi lại, chùa đã nhiều lần phải trải qua các trận đại hồng thủy, ngập úng tất cả chùa. Nhất là trận hồng thủy vào cuối thế kỉ XX nhấn chìm gần như toàn bộ cả miền Bắc, chắc chắn làng Nôm cũng nằm trong số đó. Hàng trăm các pho tượng Phật dù nằm ngập sâu trong nước nhiều ngày xong vẫn giữ nguyên được hình thái và màu sắc của nó, khiến rất nhiều người phải ngạc nhiên. Theo như các nhà khảo cổ, nguyên nhân giữ được nguyên vẹn trong nước có thể là nhờ công nghệ nung thời đó.

Các pho tượng Phật lớn nhỏ làm bằng đất, nằm rải rác khắp nơi với những kích cỡ lớn nhỏ khác nhau.

Ngày nay, hơn 100 pho tượng Phật được làm bằng đất vẫn còn được lưu giữ nguyên vẹn và đặt thờ tại điện chính của chùa Nôm. Một số những pho tượng nổi bật: tượng A Di Đà, tượng Phật bà Quán Thế Âm, tượng Thập bát La Hán, tượng Tam Thánh, tượng Bát bộ Kim Cương… cùng rất nhiều pho tượng đặc sắc khác.

Khuôn viên chùa còn mang những dấu ấn đậm nét xưa.

Chùa Nôm là một công trình kiến trúc tiêu biểu của văn hoá vùng đồng bằng Bắc Bộ. Sự linh thiêng của chùa luôn thấm đẫm vào từng viên ngói, từng thớ gỗ, từng pho tượng… Hàng năm, vào dịp lễ, Tết chùa Nôm được đông đảo du khách thập phương đến vãn cảnh chùa và cầu lộc cầu tài.

Huy Hoàng