Giáo phường Ca trù Thái Hà – tiếp lửa cho những đam mê

(LV) - Ca trù đang được phục sinh trong lòng Hà Nội đó là niềm mơ ước của nhiều người hiểu biết và yêu mến loại hình nghệ thuật này. Với niềm đam mê với di sản văn hoá phi vật thể này, sáng 29/3 Giáo phường ca trù Thái Hà đã có buổi sinh hoạt chuyên đề tại Nhà Văn hoá Học sinh sinh viên Hà Nội

>>> Ra mắt bộ phim truyền hình “Lặng yên dưới vực sâu” 

Với niềm đam mê và tinh thần phục cổ, phi lợi nhuận giáo phường Thái Hà còn đặc biệt ở chỗ đã có 7 đời truyền nhau trong lĩnh vực ca trù. Vì vậy, trong tiềm thức của họ ca trù đã thành máu thịt, hơi thở và cũng không quá lời nếu nói rằng các nghệ nhân trong nhóm sẽ sống chết với ca trù bất kể thành công hay thất bại trong việc quảng bá.

Giáo phường Thái Hà là một trong số rất ít các nhóm ca trù hiện nay tại Hà Nội có bề dày nhiều đời tiếp nối nhau theo đuổi và sống với bộ môn âm nhạc hết sức khó khăn là Ca Trù. Từ khi thành lập, CLB đã có nhiều hoạt động làm sống lại nghệ thuật ca trù, từng bước đưa ca trù trở lại như tổ chức biểu diễn 2 buổi mỗi tuần ở Hàng Buồm không bán vé để những người yêu ca trù có thể tới thưởng thức và tìm hiểu về bộ môn nghệ thuật truyền thống độc đáo này. Rồi tại phố Hàng Bồ, CLB “Sắc Việt” của nhóm ca trù Thái Hà đã biểu diễn đều đặn 6 buổi mỗi tuần, kéo dài khoảng 4 năm, rồi những buổi biểu diễn ở Trần Hưng Đạo, Nghi Tàm…

Sinh hoạt chuyên đề Ca trù.

Ở đâu, CLB cũng để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng khách trong và ngoài nước. Được quỹ Ford cùng Cục Nghệ thuật biểu diễn tài trợ, CLB ca trù Thái Hà đã tham gia truyền dạy hát ca trù cho gần 30 câu lạc bộ ca trù ở các địa phương. Nhiều người nước ngoài đến từ các nước Anh, Pháp, Mỹ cũng tìm đến xin học hát, đến tìm hiểu tư liệu để làm luận án về ca trù… gia đình nghệ nhân Nguyễn Văn Mùi vẫn nhiệt tình truyền dạy, chỉ với mong muốn gìn giữ những nét đẹp của nghệ thuật ca trù truyền thống.

Các nghệ sĩ trong giáo phường Thái Hà cho biết: Kỹ thuật hát của Ca Trù thì khác rất là nhiều. Tôi cho rằng như vậy là vì sử dụng hơi thởrất nhiều và cách lấy hơi cũng hoàn toàn khác. Khi hát một câu hát cũng hoàn toàn khác, phải sử dụng hết khả năng của mình.

Khi học hát thì phải học về thơ rất là nhiều, phải hiểu hết câu thơ, phải hiểu hết ý nghĩa câu thơ, phải làm sao hát lột tả hết được ý thơ của tác giả. Cái cách hát này rất khó. Thơ trong Ca Trù rất nhiều, có sử dụng cả lục bát, thơ Đường, song thất lục bát, thất ngôn bát cú, cả làn điệu Hát Nói là một thể loại Thơ Mới tức nó sử dụng 4 chữ, 6 chữ, 8 chữ, hay 12 chữ mỗi câu.

Khác với một số loại hình nghệ thuật truyền thống khác, đi thưởng thức Ca trù gọi là đi “nghe hát”, chứ không phải là đi “xem hát”. Người hát Ca trù không có múa và diễn như chèo hay hát văn. Đào nương Ca trù chỉ ngồi yên gần như bất động trong suốt cuộc hát trên một mảnh chiếu cạp điều, với vẻ mặt bình thản, đoan trang. Đạo cụ của đào nương là một cỗ phách tre đặt trước mặt và “đối thoại” với khách nghe bằng giọng hát và tiếng phách của mình. Do đó, các chương trình biểu diễn hay sinh hoạt của các nghệ nhân Ca trù chỉ biểu diễn hạn chế ở các chương trình mang tính truyền thống, hàn lâm và dành cho đối tượng nghiên cứu là chính bởi không được đông đảo khán giả quan tâm.

Buổi sinh hoạt chuyên đề ca trù với hy vọng sẽ truyền lửa cho những ai còn quan tâm đến loại hình âm nhạc độc đáo này của dân tộc. Mong thay giới trẻ sẽ tiếp tay với các nghệ nhân đầy tâm huyết để mang Ca Trù vào tận những buổi vui chơi, họp bạn của họ để loại hình âm nhạc này ngày một ăn sâu vào cộng đồng như một món ăn đang tìm cách chinh phục những khẩu vị trẻ trung, chưa quen với mùi vị đầy hơi thở dân tộc này…

Tuệ Bình