Lễ kết nghĩa anh em giữa hai dân tộc Ê Đê - Tà Ôi

(LV) - Sáng 26/3, lễ kết nghĩa anh em của dân tộc Ê Đê đến từ tỉnh Đắk Lắk và dân tộc Tà Ôi đến từ tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội). Đây là nét văn hóa sinh hoạt đặc trưng, phản ánh đậm nét đời sống tinh thần của cộng đồng các dân tộc tại “Ngôi nhà chung’.

 >>> Gắn kết tình anh em giữa dân tộc M’Nông và Ê Đê

Lễ kết nghĩa anh em được dân tộc Ê Đê và Tà Ôi trân trọng, gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ, mang ý nghĩa tốt đẹp, mong muốn mọi người sống chan hòa thân thiết, gắn bó với nhau như anh em một nhà, cùng chia sẻ, giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn để xây dựng buôn làng ngày càng no ấm, giàu đẹp.

Lễ vật dâng cúng gồm có 1 cây nêu, 1 ché rượu cần, 1 con gà trống, 2 chiếc vòng đồng, 1 cây kơ nia. Cây nêu không thể thiếu trong các nghi lễ của người Ê Đê và Tà Ôi bởi nó cũng như bàn thờ của người Việt gửi những điều con người mong muốn và cầu khấn đến tổ tiên, thần linh phù hộ, chở che.

Con gà được coi là vật chứng cho lễ kết nghĩa anh em và làm cầu nối giữa con người với thần linh, mời các vị thần linh và tổ tiên về chứng giám cho lễ kết nghĩa của hai người. Ché rượu là cầu nối là sự giao tiếp giữa con người và thần linh. Bên cạnh đó, với người Ê Đê rượu cần đem lại niềm vui sự tốt lành. Hai chiếc vòng đồng như tín vật chứng minh kể từ đây hai người đã trở thành anh em một nhà, sống chết có nhau.

Già làng Ama Loan dân tộc Ê Đê làm lễ cúng Yàng.

Lễ vật được chuẩn bị xong, già làng A Ma Loan (dân tộc Ê Đê) tiến hành lễ cúng. Hai người đại diện cho đồng bào hai dân tộc kết nghĩa ngồi sau ché rượu cần, thầy cúng ngồi trước ché rượu tay cầm con gà, vừa cúng vừa vuốt cánh gà 7 lần rồi khấn: "Ơ Yàng! Hôm nay chúng con cầu khấn các vị thần linh, các vị thần đất, thần núi, thần sông, thần rừng và tổ tiên, ông bà đã khuất hãy về đây chứng giám cho lễ kết nghĩa anh em của hai người đại diện cho dân tộc Ê Đê và Tà Ôi kể từ nay cho đến hết cuộc đời, đến hơi thở cuối cùng, mãi mãi là anh em một nhà, sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau...". Sau đó thầy cúng cầm vòng đồng trao hai người kết nghĩa. Vòng đồng thể hiện tình cảm được gắn bó mật thiết, keo sơn giữa hai dân tộc.

Thầy cúng trao vòng đồng cho hai người đại diện cho hai dân tộc kết nghĩa.

Theo phong tục Ê Đê, hai người kết nghĩa được chủ lễ mời uống rượu trước, người Ê Đê theo chế độ mẫu hệ cho nên, tiếp đến là mẹ của hai bên gia đình kết nghĩa để tỏ lòng thân thiết, sau đó tới những người trong gia đình và những người chứng kiến. Sau khi kết thúc nghi lễ trong nhà, thầy cúng cùng hai người kết nghĩa và mọi người di chuyển ra sân để trồng cây Kơ nia với biểu tượng cho sự vững chắc và bền chặt tình anh em.

Hai gia đình cùng nhấp rượu cần để tỏ lòng thân thiết.

Cây Kơ nia rất quan trọng đối với mỗi người dân Tây nguyên nói chung và dân tộc Ê Đê nói riêng. Họ coi cây Kơ nia là nơi trú ngụ của thần linh. Không chỉ có vậy, loài cây này còn có sức sống mãnh liệt, bám rễ sâu, chịu được hạn hán nên nó còn biểu tượng cho tình anh em bền chặt một nhà, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, sống chết có nhau.

Hai dân tộc kết nghĩa cùng trồng cây Kơ nia tượng trưng cho tình cảm gắn kết.

Sau khi phần lễ tại nhà dài Ê Đê kết thúc, đồng bào cùng du khách tham dự lễ di chuyển nhà dân tộc Tà Ôi để làm lễ cúng với ý nghĩa thông báo cho Yang và tổ tiên biết rằng hôm nay đại diện hai nhà Tà Ôi và nhà Ê Đê đã kết nghĩa và trở thành anh em một nhà. Từ đây, sẽ cùng nhau chia sẻ mọi vui buồn, hoạn nạn có nhau có Yàng chứng giám.

Sau phần Lễ, phần Hội được diễn ra với những âm hưởng cồng chiêng rộn rang của người Ê Đê, hòa tấu nhạc cụ của đồng bào Tà Ôi và cộng đồng các dân tộc mừng cho hai người đại diện làng dân tộc Ê Đê và Tà Ôi đã trở thành anh em một nhà. Nghi lễ này mang ý nghĩa tốt đẹp, mong muốn mọi người sống chan hòa, gắn bó với nhau như anh em một nhà, cùng chia sẻ, giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn, hoạn nạn để xây dựng buôn làng ngày càng ấm no, giàu đẹp.

Tố Oanh