Công bố Giải thưởng Newton Việt Nam 2017

(LV) – Sáng ngày 16/11/2017, Giải thưởng Newton Việt Nam 2017 đã chính thức được công bố. Giải thưởng trị giá 200.000 Bảng Anh được trao cho dự án Duy trì hệ thống viễn thông trong điều kiện thiên tai (Communicating in a disaster).

>>> Đại học Cần Thơ hợp tác chiến lược với Hội đồng Anh  

Tham dự buổi lễ có Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam cùng đông đảo các trường đại học, viện nghiên cứu và các nhà khoa học Việt Nam đã và đang thụ hưởng hoặc quan tâm tìm hiểu về chương trình Newton Việt Nam. Trước đó, Lễ kỷ niệm Chương trình hợp tác khoa học và đổi mới sáng tạo Việt Nam – Vương quốc Anh cũng đã chính thức đánh dấu ba năm hoạt động của hai chính phủ trong lĩnh vực nghiên cứu và sáng tạo.

Giải thưởng Newton là sáng kiến của Chính phủ Anh nhằm tôn vinh những dự án và hoạt động xuất sắc, có đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế và nâng cao phúc lợi xã hội tại các quốc gia đối tác của Quỹ Newton. Năm 2017, Việt Nam là một trong bốn quốc gia đối tác tham gia vào đợt tuyển chọn đầu tiên của giải thưởng.

BTC trao giải cho nhóm tác giả Dự án đạt giải Duy trì hệ thống viễn thông trong điều kiện thiên tai.

Tập trung giải quyết yêu cầu về duy trì các kênh truyền thông tin trong những điều kiện bất lợi của Việt Nam, là một trong năm dự án được chọn tới vòng cạnh tranh cuối cùng của giải thưởng Newton thuộc Chương trình Kết nối các Tổ chức Nghiên cứu (Institutional Links) do Hội đồng Anh phụ trách, dự án Duy trì hệ thống viễn thông trong điều kiện thiên tai (Communicating in a disaster) đã chính thức nhận được giải thưởng Newton (Newton Prize) tại Việt Nam. Theo con số thống kê, kể từ 2005 - 2014, Việt Nam đã chịu ảnh hưởng của 649 đợt thiên tai với gần 10.000 thương vong và 1.5 triệu ngôi nhà bị tàn phá, đặc biệt ở những khu vực nông thôn. Bên cạnh đó, tại nhiều thành phố phát triển nhanh và năng động, các dịch vụ, nền công nghiệp nặng và hệ thống giao thông liên tục được xây dựng, nâng cấp và mở rộng, khiến cho tình trạng ô nhiễm môi trường (như nồng độ bụi, nhiệt độ, tiếng ồn, khí thải,...) đang ở mức báo động. Mặc dù Việt Nam rất nỗ lực trong việc giảm thiểu ảnh hưởng của thiên tai (như lũ lụt, sạt lở đất, bão, hạn hán) và hạn chế ô nhiễm, song các giải pháp khoa học kỹ thuật vẫn chưa được nghiên cứu và triển khai hiệu quả.

Dự án đạt giải Newton 2017 đã thiết kế một hệ thống vô tuyến không đồng nhất tích hợp (IHWS - Integrated Heterogeneous Wireless System) với tính bền vững cao, nhằm đáp ứng các yêu cầu về kênh truyền thông trong điều kiện thiên tai, ngay cả khi mạng viễn thông hiện có bị phá hủy, nguồn cung cấp năng lượng bị hỏng, cạn kiệt, và mạng bị tắc nghẽn. Hệ thống cũng hỗ trợ tính năng cảnh báo sớm thiên tai bằng cách phát hiện sớm mực nước, độ chấn động, và tốc độ gió ở những nơi thường xảy ra thiên tai. Đối với các thành phố lớn, hệ thống có khả năng phát hiện sự gia tăng đột biến về nồng độ bụi, nhiệt độ, độ ồn, và mức khí thải (CO2) để có những giải pháp kịp thời nhằm hạn chế sự ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến chất lượng sống của người dân.

Được tài trợ bởi Quỹ Newton do Hội đồng Anh phụ trách tại Việt Nam, TS. Dương Quang Trung – đồng tác giải của dự án đạt giải cho biết: “Dự án đã tận dụng các công nghệ và cơ sở hạ tầng mạng viễn thông không dây hiện có nhằm đảm bảo yêu cầu kết nối trong điều kiện thiên tai tại Việt Nam. Đây chính là những thời điểm mà cuộc sống của người dân bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi cơ sở hạ tầng lạc hậu, kinh tế chậm phát triển ở khu vực nông thôn hay mức tiêu thụ năng lượng cao cùng với ô nhiễm đáng báo động do quá trình đô thị hóa nhanh chóng ở khu vực thành thị”.

Giải thưởng trị giá 200.000 Bảng Anh đã được trao cho cho nhóm nghiên cứu xuất sắc của hai tiến sỹ Dương Quang Trung, Trường Khoa học máy tính và kỹ thuật điện - điện tử, Đại học Queen’s Belfast, Vương Quốc Anh và TS. Võ Nguyên Sơn, Khoa Kỹ thuật điện - điện tử, Đại học Duy Tân, Việt Nam. Là dự án thuộc khuôn khổ chương trình hợp tác tổng thể đầu tiên giữa hai Chính phủ Anh và Việt Nam trong lĩnh vực nghiên cứu và sáng tạo, sau hơn 3 năm hoạt động, Chương trình Newton Việt Nam đã là cầu nối hiệu quả đưa nhà khoa học hai nước đến gần nhau, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, cơ sở vật chất và cùng góp phần giải quyết những vấn đề kinh tế xã hội thiết thực tại Việt Nam.

Dự án đạt giải Duy trì hệ thống viễn thông trong điều kiện thiên tai (Communicating in a disaster) được đánh giá được đánh giá là hệ thống có nhiều tiềm năng ứng dụng trong việc quản lý rủi ro thiên tai, biến đổi khí hậu, cũng như trong các dịch vụ y tế điện tử. Các công ty viễn thông hàng đầu Việt Nam cũng rất quan tâm đến việc đưa kết quả nghiên cứu của dự án vào thực tế.

Quỹ Newton xây dựng các hợp tác nghiên cứu và đổi mới với 18 nước đối tác nhằm mục tiêu hỗ trợ phát triển kinh tế và phúc lợi xã hội, phát triển các nghiên cứu và năng lực đổi mới để phục vụ tăng trưởng bền vững. Quỹ Newton được Chính phủ Vương quốc Anh đầu tư 735 triệu bảng Anh cho đến năm 2021, với các nguồn lực cộng thêm từ các nước đối tác.

Quỹ Newton do Bộ Doanh nghiệp, Năng lượng và Chiến lược Công nghiệp (BEIS) quản lý, và được thực hiện bởi 15 đối tác của Vương quốc Anh, bao gồm Research Councils, the UK Academies, Innovate UK, the Met Office và Hội đồng Anh.

Vũ Minh